895) Hz. Aişe şöyle dedi:
"Rasulullah (s.a.v.) namazına şöyle başlardı:
Subhaneke'llahumme ve bi-hamdik ve tebâreke'smuk ve teâla cedduk velâ ilahe ğayruk. "Ey Allah'ım! Seni teşbih ve tenzih eder, sana hamd ederim. Senin ismin mübarektir ve senin azamet ve celalin pek yüksektir. Senden başka ilah yoktur." [1]
896) Ata şunu anlattı:
Bazı sahabileriyle birlikte otururken, Rasulullah'ın (s.a.v.) nama*zını andık. Ebu Humeyd es-Saîdî şöyle dedi:
Ben aranızda Rasulullah'm namazını en iyi belleyen kişiyim. Tek*bir alırken onun ellerini omzunun hizasına getirdiğini gördüm. Rükû yaparken ellerini dizlerine koyar, sonra sırtını eğerdi. Başını kaldırınca, bütün omurları yerine oturuncaya kadar doğrulurdu. Secde ettiğinde, kollarını yaymadan ve yummadan yere koyardı, ayak parmaklarının uçlanyla kıbleye yönelirdi. İki rekatte oturduğunda, sol ayağının üzerine otururdu. Sağ ayağım dikerdi ve otururdu. [2]
897) Enes şöyle dedi:
"Rasulullah (s.a.v.) namazı hafifletir (kısaltır) ve onu tamamlardı." [3]
898) Salim'in babası şunu söyledi:
"Rasulullah'm namazda iftitah tekbiri alıp rükû yapmak istedi*ğinde ve rükûdan başım kaldırdıktan sonra ellerini omuzlan hizasına kaldırdığını gördüm. Secdeler arasında ellerini kaldırmıyordu." [4]
899) Abdullah Îbnul-Kasim şunu anlattı:
Abdurrahman İbn Ebza'nın yanında oturduk. Size; Rasulullah'm (s.a.v.) namazım göstereyim mi? dedi. Biz de:
-Tamam, göster, dedik.
O, tekbir getirdi, kıraatte bulundu (okudu), sonra rükû yaptı. Her kemik normal şeklini alacak şekilde ellerini dizlerinin üzerine koydu. Sonra her kemik mormal şeklini alacak şekilde ellerini kaldırdı. Daha sonra yine, her kemik yerini bulacak şekilde secde etti. Daha sonra kalktı. Birinci rekatte yaptığı gibi ikinci rekatte de (aynı şeyleri) yaptı.
Daha sonra:
-İşte bu, Rasulullah'ın (s.a.v.) namazıydı, dedi. [5]
Rasulullah'ın Farz Namazlarda Ne Kadar Okuduğu
900) Ebu Berze şunu söyledi:
"Rasulullah (s.a.v.) sabah namazında altmıştan yüze kadar ayet okurdu." [6]
901) Ebu Said el-Hudrî şöyle demiştir:
Biz, Rasulullah'm (s.a.v.) öğle ve ikindi namazlarmdaki kıyamım tahmin ederdik. Öğle namazının ilk iki rekatindeki kıyamını otuz ayet kadar tahmin ettik. Son rekatlerindeki kıyamını de bunun yarısı kadar tahmin ettik. İkindinin ilk rekatindeki kıyamını, öğlenin son iki reka*tindeki kıyamı kadar, ikindinin son rekatindeki kıyamını da bunun ya*rısı kadar tahmin ettik. [7]
902) Ibn Abbas şöyle dedi:
Umrau'1-Fadl, onun Murselat suresini okuduğunu duyunca şöyle dedi:
-Yavrum! Bu sure bana Rasulullah'tan (s.a.v.) duyduğum en son şeyin o olduğunu hatırlattı. Onu akşam namazında okurdu."
903) el-Bera şöyle dedi:
"Rasulullah'la (s.a.v.) birlikte yatsı namazım kıldım. O, Tin sure*sini okudu." [8]
Rasulullahın Namazı Bitirdikten Sonra Okuduğu Dua
904) el-Muğire'nin katibi Verrad şunu anlattı: Muaviye, el-Muğire İbn Şu'be'ye şöyle yazdı: Bana, Rasulullah'tan (s.a.v.) duyduklarını yaz. el-Muğire beni çağırıp ona şunu yazdı: -
Rasulullah'm (s.a.v.), namazdan çıktıktan sonra şöyle dediğini duydum: "Allah'tan başka ilâh yoktur. O, tektir. Ortağı yoktur. Mülk O'nundur. Hamd O'nadır. O, her şeye kadirdir. Allah'ım! Senin verdiğine engel olacak yoktur. Vermediğini de verecek yoktur. Senin katında hiç*bir varlık sahibine, varlığı fayda verecek değildir." [9]
905) Rasulullah'm (s.a.v.) mevlâsı (azatlı kölesi) şöyle dedi:
Rasulullah (s.a.v.) namazdan çıktığı zaman, üç defa istiğfar eder (estağfurullah der) ve:
"Allah'ım! Sen selâmsın. Selâmet de ancak sendendir. Sen, müba*reksin, ey celal ve ikram sahibi" derdi. [10]
Rasulullah'ın Gündüz Kıldığı Nafile Namazlar
906) Hz. Aişe şöyle dedi:
"Peygamber (s.a.v.) nafile namazlardan hiçbirine sabah namazının iki rekat sünnetine dikkat ettiği kadar dikkat etmezdi." [11]
907) Ebu Umame el-Bahilî'den rivayet edildi: Ebu Eyyub el-Ensarî şöyle dedi:
Rasulullah (s.a.v.) benim evimde bir ay kaldı. O'nun zevalden son*ra, elinde bir dünya işi varsa, onu bıraktığını, uyuyorsa, adeta uyku*sundan kaldırılıp gusül abdesti aldığını sonra namaz abdesti aldığını ve dört rekat güzel bir namaz kıldığını, gördüm. Bunu kendisine sordu*ğumda şöyle dedi:
"Göğün kapıları ve Cennet kapıları o saatte açılır ve bu namaz kı-lmmcaya kadar kapanmaz. Salih amelimin Rabbime o saatte yüksel*mesini arzu ederim." [12]
908) Hz. Aişe şunu söyledi:
"Rasulullah (s.a.v.), öğle namazının farzından önceki dört rekatlik namazı ve sabah namazının farzından Önceki iki rekatlik namazı kesin*likle terketmezdi."[13]
909) Abdullah Ibn Şakik şunu anlattı:
Hz. Aişe'ye, Rasulullah'm (s.a.v.) nafile namazım sordum. Şu ce*vabı verdi:,
"Rasulullah benim evimde öğleden önce dört rekat (nafile) kılar, sonra mescide gider, cemaate namaz kıldırır, tekrar benim evime gelir, iki rekat nafile kılardı. Akşam namazının farzını camide kılar, sonra benim evime döner ve iki rekat nafile kılardı. Cemaate yatsıyı kıldırır, sonra benim evime girer iki rekat nafile kılardı."[14]
Rasulullah'ın Cuma Günü Sabah Namazında Ne Okuduğu
910) Ebu Hureyre şöyle dedi:
"Peygamber (s.a.v.), cuma günü, sabah namazında: "Elif-lâm-mîm", "Tenzil" le "Hel Eta" yi okurdu."[15].
Rasulullahın Namazdan Sonra Mescidden Ayrılmadığı
911) Cabir Ibn Abdillah şöyle dedi:
"Rasulullah (s.a.v.) sabah namazını kılınca, güneş doğuncaya ka*dar namaz kıldığı yerden ayrılmazdı."[16].
Rasulullahın Kuşluk Namazı
912) Ebu Leylâ şunu anlattı:
Bana hiç kimse Rasulullah'ı (s.a.v.) kuşluk namazı kılarken gör*düğünü haber vermedi. Yalnız Ummu Hani1 müstesna, O: Mekke'nin fethedildiği gün, Rasulullah'm (s.a.v.) onun evine geldiğim gusül abdesti alıp sekiz rekat namaz kıldığını söyledi.
Ayrıca Ummu Hani' şunu ilave etti: O'nun bu namazdan daha hafif bir namaz kıldığım görmedim. Ancak rükû ve secdeyi tam olarak yapı*yordu."[17].
913) Hz. Aişe şöyle dedi:
"Rasulullah (s.a.v.) duha (kuşluk) namazım dört rekat kılar, Al*lah'ın dilediği kadar da ziyade ederdi."[18].
914) Enes İbn Malik şöyle dedi:
Rasulullah (s.a.v.) ashabından birisinin evinde iki rekat namaz kıldı. Enes'e şöyle denildi:
-Peygamber (s.a.v.) kuşluk namazı kılar mıydı?
-O'nun bu namazı sadece o gün kıldığını gördüm, diye cevap verdi.[19]
915) Ebu Said şunu anlattı:
"Rasulullah (s.a.v.) kuşluk namazını, biz artık onu kılmayı terke-decek deyinceye kadar kılar; artık onu kılmayacak deyinceye kadar da onu kılmayı bırakırdı."[20]
Rasulullah'ın Geceleyin Kıldığı Namaz
916) Mesruk şöyle dedi: Aişe'ye (r.a.):
"-Hangi amel, Rasulullah'a (s.a.v.) daha sevimliydi? diye sordum. Aişe (r.a.):
-Devamlı olan diye cevap verdi. Ben:
-O, ne zaman kalkardı? dedim. Aişe (r.a.):
"-Sarih'i duyduğu zaman kalkardı" diye cevap verdi.[21]
Bize îbn Naşir: Sarih horoz demektir ve onun ilk öttüğü zaman da, gecenin yansıdır, demiştir.
917) Huzeyfe şöyle demiştir:
"Rasulullah (s.a.v.) geceleyin (namaza) kalktığında ağzını (dişleri*ni) misvakla fırçalardı."[22]
918) Hz. Aişe şöyle anlattı:
"Rasulullah (s.a.v.), geceleyin kalktığında namaz kılardı. Namazı*na hafif (kısa) iki rekatle başlardı."[23]
919) Halid îbn Ma'dan'dan rivayet edildi. Bana Rabıta tul-Cureşî anlattı:
Aişe'ye şöyle sordum: Rasulullah (s.a.v.) geceleyin kalktığında ne derdi: Ne ile başlardı? Aişe şu cevabı verdi:
"On defa Allahuekber der, on defa elhamdülillah der, on defa sub-hanellah der, on defa lâ ilahe illallah der, on defa da "estağfirullah" derdi. On defa da: "Allahumma'ğfir lî ve'hdinî ve'rzuknî: Allah'ım! Bana mağfiret et, beni hidayet et ve bana nzık ver" derdi. On defa da: "Alla-humme! Innî eûzü bike mine'ddîki yevme'l-hısab: Allah'ım! Hesap gü*nündeki darlıktan (sıkışıklıktan) sana sığınırım" derdi.[24]
920) Alkame şunu söyledi:
Aişe'ye (r.a.): Rasulullah'm (s.a.v.) günlerden birine tahsis ettiği birşey var mıydı? diye sordum. Aişe (r.a.) şöyle cevap verdi:
- "Hayır, O'nun ameli devamlıydı. O'nun gücünün yettiği şeye hanginizin gücü yeter ki" dedi.[25].
921) Ebu Seleme şöyle dedi:
Aişe'ye (r.a.) Rasulullah'm (s.a.v.) Ramazan'daki namazım sor*dum. Hz. Aişe (r.a) şu cevabı verdi:
Rasulullah (s.a.v.) onbir rekati geçirmezdi. Önce dört rekat kılardı. Artık o rekatlerin güzelliğini ve uzunluğunu sorma. Daha sonra dört rekat daha kılardı. Yine, o rekatlerin güzelliğini ve uzunluğunu sorma. Sonra üç rekat kılardı." Ben:
-Ya Rasulellah! Sen vitir kılmadan önce mi yatıyorsun? dedim. O:
- "Aişe! Benim, gözlerim uyur, kalbim uyumaz" diye cevap verdi.[26]
922) Abdullah îbn Şakik şöyle dedi:
Aişe'ye, Rasutullah'm namazını sordum. O da şu cevabı verdi:
"Rasuluilah (s.a.v.) geceleyin, içlerinde vitir de dahil olmak üzere dokuz rekat namaz kılardı. Bazı geceler, namazı ayakta, uzun kılar, bazı gecelerde de oturarak uzun kılardı. Ayakta kılarken okursa, ayaktayken rükû ve secde eder, otururken okursa, oturduğu yelden rükû ve secde ederdi."[27]
923) Hz. Aişe (r.a.) şöyle dedi:
"Rasulullah (s.a.v.) kilo alıp ağırlanınca, oturarak Allah'ın diledi*ğini okur oldu. Sureden, otuz veya kırk ayet kalınca ayağa kalkar, onları okur ve secde ederdi."[28]
924) Ibn Abbas şunu rivayet etti:
"Peygamber (s.a.v.) geceleyin kalkınca teheccüd namazı kılar ve şöyle derdi:
"Allah'ım! Hamd sanadır. Göklerin, yerin ve onlardakilerin nuru sensin. Hamd sanadır. Göklerin, yerin ve onlardakilerin Rabbi sensin. Hamd sanadır. Hakk sensin. Senin va'din haktır. Sana kavuşmak haktır. Cennet haktır. Cehennem haktır. Kıyamet haktır. Peygamberler haktır., Muhammed haktır. Allah'ım! Ben sana teslim oldum. Sana tevekkül et*tim. Sana iman ettim. Tövbe edip sana rücu ettim. Ben hasmıma karşı ancak senin (burhanın) ile muhasama ettim (karşı çıktım). Düşmanınla aramızda ancak senin hakemliğine müracaat ettim. Benim gerek önce*den, gerek sonradan işlediğim günahlarımla, gizli ve aşikar yaptıklarımı bana bağışla! Sen mukaddimsin (Öne alansın) ve muahirsin (geriye bı*rakansın). Senden başka ilah yoktur, ilah ancak sensin."[29]
925) Kureyb'ten rivayet edildi: îbn Abbas ona, şunu haber verdi:
Bir gece, teyzesi ve Hz. Peygamberin (s.a.v.) hanımı Meymune'nin yanında kalmıştı.
Ben, yatağın enine doğru yattım. Rasulullah da (s.a.v.) boyuna yat*tı. Rasulullah (s.a.v.) gece yarısına (veya biraz öncesine, yahut biraz son*rasına) kadar yattı. Uyanınca, eliyle gözlerini oğuşturmağa başladı. Daha sonra Al-i îmran suresinin son on ayetini okudu. Sonra kalkıp asılı duran bir su tulumundan güzel bir abdet aldı ve namaz kılmağa başadı.
Ben de kalkıp onun yaptığı gibi yaptım. Sonra gidip yanına dur*dum. Rasulullah (s.a.v.) sağ elini başımın üzerine koydu. Sağ kulağımı bükmeğe başladı. Daha sonra iki rekat, ondan sonra iki rekat, sonra iki rekat, sonra iki rekat, sonra iki rekat, sonra iki rekat namaz kıldı. Sonra vitrini kıldı. Sonra müezzin kendisine gelinceye kadar yattı. Kalktı, hafif iki rekat kıldı. Sonra çıkıp sabah namazım kıldı.
Başka bir rivayette şöyle demiştir:
"Allah'ım! Kalbime nur, kulağıma nur, gözüme nur, sağıma nur, soluma nur, önüme nur, arkama nur. ver. Bana nur ver."[30].
926) SafVan İbn Muattıl şöyle anlattı:
"Bir yolculukta Rasulullah'la (s.a.v.) birlikteydim. Geceleyin O'nun namaz kılışım seyrettim. Yatsı namazını kıldıktan sonra uyudu. Gece yarısı olunca uyandı. Al-i înıran suresinin sonundan on ayet okudu. Sonra misvakla dişlerini fırçaladı. Abdest alıp iki rekat namaz kıldı. Kıyamı mı, rükûu mu yoksa secdesi mi hangisi daha uzundu bilmiyo*rum. Namazı bitirince yattı. Sonra uyandı. Ayetler okudu. Misvakla dişlerini fırçaladı. Daha sonra abdest aldı. Namaz kıldıktan sonra yattı. Sonra uyanıp bunu yaptı. Sonra ilk defa yaptığı gibi yapmadı. Böylece onbir rekat kılmış oldu.[31]
927) Zeyd tbn Halid el-Cuhenî şunu anlattı:
"Bu gece Rasulullah'ın (s.a.v.) namazım takip edeceğim, dedim. E-şiğini veya çadırını yastık edindim. Rasulullah (s.a.v.) hafif iki rekat namaz kıldı. Sonra uzun iki rekat namaz kıldı. Sonra, öncekilerden daha kısa iki rekat namaz kıldı. Sonra, öncekilerden daha kısa iki rekat na*maz kıldı. Sonra, öncekilerden daha kısa iki rekat namaz kıldı. Sonra, öncekilerden daha kısa iki rekat namaz kıldı. Sonra vitir namazını kıldı, îşte bu namazların tamamı onüç rekat oldu."[32]
Musannif (Ebu'l-Ferec Îbnu'l-Cevzî) şöyle demiştir:
Rasulullah'ın (s.a.v.) geceleyin kıldığı namazların rekatlarının sa*yısı hakkındaki rivayetler farklıdır. Yedi, dokuz, onbir ve onüç sayıları rivayet edilmiştir. Görünen odur ki sayı eksilip artmaktadır.[33]
Rasulullahın Geceleyin Kıldığı Namazın Uzunluğu
928) Huzeyfe (r.a.) şunu anlattı:
"Bir gece, Rasulullah'la (s.a.v.) birlikte namaz kıldım. Bakara suresine başladı. içimden, yüz ayeti tamamlayınca rükû eder dedim. O, devam etti. Ben, içimden: Bütün sureyi bir rekatte okuyacak dedim. O, yine devam etti. Ben, bu sure ile rükû yapar dedim. Sonra Nisa suresine başladı. Onu da okudu. Sonra Al-i Imran suresine başladı. Onu da oku*du. Ağır, ağır okuyor, içinde teşbih bulunan bir ayete gelince, teşbih e-diyor, istek ayetine gelince, istiyor, sığınma ayetine gelince, Allah'a sığınıyordu. Sonra rükua gitti ve: Subhane Rabbiye'1-azim (Büyük Rab-bim'i teşbih ve tenzih ederim) demeğe başladı. Rasulullahm (s.a.v.) rükûu da kıyamı kadardı. Sonra: Semiallahu limen hamiden (Allah kendisine hamdedenin hamdini işitir, kabul eder) dedi. Sonra rükuuna yakın uzun müddet ayakta durdu. Sonra secde etti ve secdede: Subhane Rabbiye'1-a'la (Yüce Rabbim'i teşbih ve tenzih ederim) dedi. Secdeleri kıyamına (ayakta durmasına) yakındı."[34]
929) Ebu Vail, Abdullah'ın şu sözünü rivayet etti:
Bir gece Rasulullah'la (s.a.v.) birlikte namaz kıldım. Ayakta dur*maktan vazgeçmeyince (kıraati çok uzatınca) ben bir edepsizlik yapmayı düşündüm.
-Ne yapmak istedin? diye sordu. Abdullah:
-Oturup onu yalnız bırakmayı düşündüm, dedi.[35]
930) Hz. Aişe şöyle dedi:
Rasulullah (s.a.v.) namaz kıldığında ayakları yarıhncaya kadar a-yakta dururdu. Aişe şöyle dedi:
-Ya Rasulellah! Senin geçmişceki ve gelecekteki günahların bağış*lanmış bulunduğu halde, niçin böyle yapıyorsun? Rasulullah:
- "Aişe! Ben şükredici bir kul olmayayım mı?" dedi.[36]
931) el-Muğire îbn Şu'be şunu anlattı:
Rasulullah (s.a.v.) ayakları şişinceye kadar namaz kılardı. O'na:
-Allah, senin geçmişteki ve gelecekteki günahlarını bağışlamadı mı? denildi. Bunun üzerine Rasulullah (s.a.v.):
- "Ben şükredici bir kul olmayayım mı?" dedi.[37]
932) îbn Abbas şunu anlattı: Peygamber (s.a.v.) şöyle buyurdu:
"Allah Ta'âlâ, her peygambere bir şehvet verdi. Benim şehvetim, bu gecede kıyam etmektir (namaz kılmaktır)!."[38]
933) Enes şunu anlattı:
RasuluIIah'a (s.a.v.), biraz sıkıntı geldi. O'na:
-Sende solgun bir hal görüyoruz, denildi. Rasulullah (s.a.v.) şöyle buyurdu:
- "Bende gördüğünüz solgunluk, dün gece seb-i tıvalı (yedi uzun sureyi) okudum da onun için."
934) Enes şunu söyledi:
Rasulullah (s.a.v.) yıpranmış su tulumu gibi oluncaya kadar ibadet etti."
"Rasulullah (s.a.v.) namazına şöyle başlardı:
Subhaneke'llahumme ve bi-hamdik ve tebâreke'smuk ve teâla cedduk velâ ilahe ğayruk. "Ey Allah'ım! Seni teşbih ve tenzih eder, sana hamd ederim. Senin ismin mübarektir ve senin azamet ve celalin pek yüksektir. Senden başka ilah yoktur." [1]
896) Ata şunu anlattı:
Bazı sahabileriyle birlikte otururken, Rasulullah'ın (s.a.v.) nama*zını andık. Ebu Humeyd es-Saîdî şöyle dedi:
Ben aranızda Rasulullah'm namazını en iyi belleyen kişiyim. Tek*bir alırken onun ellerini omzunun hizasına getirdiğini gördüm. Rükû yaparken ellerini dizlerine koyar, sonra sırtını eğerdi. Başını kaldırınca, bütün omurları yerine oturuncaya kadar doğrulurdu. Secde ettiğinde, kollarını yaymadan ve yummadan yere koyardı, ayak parmaklarının uçlanyla kıbleye yönelirdi. İki rekatte oturduğunda, sol ayağının üzerine otururdu. Sağ ayağım dikerdi ve otururdu. [2]
897) Enes şöyle dedi:
"Rasulullah (s.a.v.) namazı hafifletir (kısaltır) ve onu tamamlardı." [3]
898) Salim'in babası şunu söyledi:
"Rasulullah'm namazda iftitah tekbiri alıp rükû yapmak istedi*ğinde ve rükûdan başım kaldırdıktan sonra ellerini omuzlan hizasına kaldırdığını gördüm. Secdeler arasında ellerini kaldırmıyordu." [4]
899) Abdullah Îbnul-Kasim şunu anlattı:
Abdurrahman İbn Ebza'nın yanında oturduk. Size; Rasulullah'm (s.a.v.) namazım göstereyim mi? dedi. Biz de:
-Tamam, göster, dedik.
O, tekbir getirdi, kıraatte bulundu (okudu), sonra rükû yaptı. Her kemik normal şeklini alacak şekilde ellerini dizlerinin üzerine koydu. Sonra her kemik mormal şeklini alacak şekilde ellerini kaldırdı. Daha sonra yine, her kemik yerini bulacak şekilde secde etti. Daha sonra kalktı. Birinci rekatte yaptığı gibi ikinci rekatte de (aynı şeyleri) yaptı.
Daha sonra:
-İşte bu, Rasulullah'ın (s.a.v.) namazıydı, dedi. [5]
Rasulullah'ın Farz Namazlarda Ne Kadar Okuduğu
900) Ebu Berze şunu söyledi:
"Rasulullah (s.a.v.) sabah namazında altmıştan yüze kadar ayet okurdu." [6]
901) Ebu Said el-Hudrî şöyle demiştir:
Biz, Rasulullah'm (s.a.v.) öğle ve ikindi namazlarmdaki kıyamım tahmin ederdik. Öğle namazının ilk iki rekatindeki kıyamını otuz ayet kadar tahmin ettik. Son rekatlerindeki kıyamını de bunun yarısı kadar tahmin ettik. İkindinin ilk rekatindeki kıyamını, öğlenin son iki reka*tindeki kıyamı kadar, ikindinin son rekatindeki kıyamını da bunun ya*rısı kadar tahmin ettik. [7]
902) Ibn Abbas şöyle dedi:
Umrau'1-Fadl, onun Murselat suresini okuduğunu duyunca şöyle dedi:
-Yavrum! Bu sure bana Rasulullah'tan (s.a.v.) duyduğum en son şeyin o olduğunu hatırlattı. Onu akşam namazında okurdu."
903) el-Bera şöyle dedi:
"Rasulullah'la (s.a.v.) birlikte yatsı namazım kıldım. O, Tin sure*sini okudu." [8]
Rasulullahın Namazı Bitirdikten Sonra Okuduğu Dua
904) el-Muğire'nin katibi Verrad şunu anlattı: Muaviye, el-Muğire İbn Şu'be'ye şöyle yazdı: Bana, Rasulullah'tan (s.a.v.) duyduklarını yaz. el-Muğire beni çağırıp ona şunu yazdı: -
Rasulullah'm (s.a.v.), namazdan çıktıktan sonra şöyle dediğini duydum: "Allah'tan başka ilâh yoktur. O, tektir. Ortağı yoktur. Mülk O'nundur. Hamd O'nadır. O, her şeye kadirdir. Allah'ım! Senin verdiğine engel olacak yoktur. Vermediğini de verecek yoktur. Senin katında hiç*bir varlık sahibine, varlığı fayda verecek değildir." [9]
905) Rasulullah'm (s.a.v.) mevlâsı (azatlı kölesi) şöyle dedi:
Rasulullah (s.a.v.) namazdan çıktığı zaman, üç defa istiğfar eder (estağfurullah der) ve:
"Allah'ım! Sen selâmsın. Selâmet de ancak sendendir. Sen, müba*reksin, ey celal ve ikram sahibi" derdi. [10]
Rasulullah'ın Gündüz Kıldığı Nafile Namazlar
906) Hz. Aişe şöyle dedi:
"Peygamber (s.a.v.) nafile namazlardan hiçbirine sabah namazının iki rekat sünnetine dikkat ettiği kadar dikkat etmezdi." [11]
907) Ebu Umame el-Bahilî'den rivayet edildi: Ebu Eyyub el-Ensarî şöyle dedi:
Rasulullah (s.a.v.) benim evimde bir ay kaldı. O'nun zevalden son*ra, elinde bir dünya işi varsa, onu bıraktığını, uyuyorsa, adeta uyku*sundan kaldırılıp gusül abdesti aldığını sonra namaz abdesti aldığını ve dört rekat güzel bir namaz kıldığını, gördüm. Bunu kendisine sordu*ğumda şöyle dedi:
"Göğün kapıları ve Cennet kapıları o saatte açılır ve bu namaz kı-lmmcaya kadar kapanmaz. Salih amelimin Rabbime o saatte yüksel*mesini arzu ederim." [12]
908) Hz. Aişe şunu söyledi:
"Rasulullah (s.a.v.), öğle namazının farzından önceki dört rekatlik namazı ve sabah namazının farzından Önceki iki rekatlik namazı kesin*likle terketmezdi."[13]
909) Abdullah Ibn Şakik şunu anlattı:
Hz. Aişe'ye, Rasulullah'm (s.a.v.) nafile namazım sordum. Şu ce*vabı verdi:,
"Rasulullah benim evimde öğleden önce dört rekat (nafile) kılar, sonra mescide gider, cemaate namaz kıldırır, tekrar benim evime gelir, iki rekat nafile kılardı. Akşam namazının farzını camide kılar, sonra benim evime döner ve iki rekat nafile kılardı. Cemaate yatsıyı kıldırır, sonra benim evime girer iki rekat nafile kılardı."[14]
Rasulullah'ın Cuma Günü Sabah Namazında Ne Okuduğu
910) Ebu Hureyre şöyle dedi:
"Peygamber (s.a.v.), cuma günü, sabah namazında: "Elif-lâm-mîm", "Tenzil" le "Hel Eta" yi okurdu."[15].
Rasulullahın Namazdan Sonra Mescidden Ayrılmadığı
911) Cabir Ibn Abdillah şöyle dedi:
"Rasulullah (s.a.v.) sabah namazını kılınca, güneş doğuncaya ka*dar namaz kıldığı yerden ayrılmazdı."[16].
Rasulullahın Kuşluk Namazı
912) Ebu Leylâ şunu anlattı:
Bana hiç kimse Rasulullah'ı (s.a.v.) kuşluk namazı kılarken gör*düğünü haber vermedi. Yalnız Ummu Hani1 müstesna, O: Mekke'nin fethedildiği gün, Rasulullah'm (s.a.v.) onun evine geldiğim gusül abdesti alıp sekiz rekat namaz kıldığını söyledi.
Ayrıca Ummu Hani' şunu ilave etti: O'nun bu namazdan daha hafif bir namaz kıldığım görmedim. Ancak rükû ve secdeyi tam olarak yapı*yordu."[17].
913) Hz. Aişe şöyle dedi:
"Rasulullah (s.a.v.) duha (kuşluk) namazım dört rekat kılar, Al*lah'ın dilediği kadar da ziyade ederdi."[18].
914) Enes İbn Malik şöyle dedi:
Rasulullah (s.a.v.) ashabından birisinin evinde iki rekat namaz kıldı. Enes'e şöyle denildi:
-Peygamber (s.a.v.) kuşluk namazı kılar mıydı?
-O'nun bu namazı sadece o gün kıldığını gördüm, diye cevap verdi.[19]
915) Ebu Said şunu anlattı:
"Rasulullah (s.a.v.) kuşluk namazını, biz artık onu kılmayı terke-decek deyinceye kadar kılar; artık onu kılmayacak deyinceye kadar da onu kılmayı bırakırdı."[20]
Rasulullah'ın Geceleyin Kıldığı Namaz
916) Mesruk şöyle dedi: Aişe'ye (r.a.):
"-Hangi amel, Rasulullah'a (s.a.v.) daha sevimliydi? diye sordum. Aişe (r.a.):
-Devamlı olan diye cevap verdi. Ben:
-O, ne zaman kalkardı? dedim. Aişe (r.a.):
"-Sarih'i duyduğu zaman kalkardı" diye cevap verdi.[21]
Bize îbn Naşir: Sarih horoz demektir ve onun ilk öttüğü zaman da, gecenin yansıdır, demiştir.
917) Huzeyfe şöyle demiştir:
"Rasulullah (s.a.v.) geceleyin (namaza) kalktığında ağzını (dişleri*ni) misvakla fırçalardı."[22]
918) Hz. Aişe şöyle anlattı:
"Rasulullah (s.a.v.), geceleyin kalktığında namaz kılardı. Namazı*na hafif (kısa) iki rekatle başlardı."[23]
919) Halid îbn Ma'dan'dan rivayet edildi. Bana Rabıta tul-Cureşî anlattı:
Aişe'ye şöyle sordum: Rasulullah (s.a.v.) geceleyin kalktığında ne derdi: Ne ile başlardı? Aişe şu cevabı verdi:
"On defa Allahuekber der, on defa elhamdülillah der, on defa sub-hanellah der, on defa lâ ilahe illallah der, on defa da "estağfirullah" derdi. On defa da: "Allahumma'ğfir lî ve'hdinî ve'rzuknî: Allah'ım! Bana mağfiret et, beni hidayet et ve bana nzık ver" derdi. On defa da: "Alla-humme! Innî eûzü bike mine'ddîki yevme'l-hısab: Allah'ım! Hesap gü*nündeki darlıktan (sıkışıklıktan) sana sığınırım" derdi.[24]
920) Alkame şunu söyledi:
Aişe'ye (r.a.): Rasulullah'm (s.a.v.) günlerden birine tahsis ettiği birşey var mıydı? diye sordum. Aişe (r.a.) şöyle cevap verdi:
- "Hayır, O'nun ameli devamlıydı. O'nun gücünün yettiği şeye hanginizin gücü yeter ki" dedi.[25].
921) Ebu Seleme şöyle dedi:
Aişe'ye (r.a.) Rasulullah'm (s.a.v.) Ramazan'daki namazım sor*dum. Hz. Aişe (r.a) şu cevabı verdi:
Rasulullah (s.a.v.) onbir rekati geçirmezdi. Önce dört rekat kılardı. Artık o rekatlerin güzelliğini ve uzunluğunu sorma. Daha sonra dört rekat daha kılardı. Yine, o rekatlerin güzelliğini ve uzunluğunu sorma. Sonra üç rekat kılardı." Ben:
-Ya Rasulellah! Sen vitir kılmadan önce mi yatıyorsun? dedim. O:
- "Aişe! Benim, gözlerim uyur, kalbim uyumaz" diye cevap verdi.[26]
922) Abdullah îbn Şakik şöyle dedi:
Aişe'ye, Rasutullah'm namazını sordum. O da şu cevabı verdi:
"Rasuluilah (s.a.v.) geceleyin, içlerinde vitir de dahil olmak üzere dokuz rekat namaz kılardı. Bazı geceler, namazı ayakta, uzun kılar, bazı gecelerde de oturarak uzun kılardı. Ayakta kılarken okursa, ayaktayken rükû ve secde eder, otururken okursa, oturduğu yelden rükû ve secde ederdi."[27]
923) Hz. Aişe (r.a.) şöyle dedi:
"Rasulullah (s.a.v.) kilo alıp ağırlanınca, oturarak Allah'ın diledi*ğini okur oldu. Sureden, otuz veya kırk ayet kalınca ayağa kalkar, onları okur ve secde ederdi."[28]
924) Ibn Abbas şunu rivayet etti:
"Peygamber (s.a.v.) geceleyin kalkınca teheccüd namazı kılar ve şöyle derdi:
"Allah'ım! Hamd sanadır. Göklerin, yerin ve onlardakilerin nuru sensin. Hamd sanadır. Göklerin, yerin ve onlardakilerin Rabbi sensin. Hamd sanadır. Hakk sensin. Senin va'din haktır. Sana kavuşmak haktır. Cennet haktır. Cehennem haktır. Kıyamet haktır. Peygamberler haktır., Muhammed haktır. Allah'ım! Ben sana teslim oldum. Sana tevekkül et*tim. Sana iman ettim. Tövbe edip sana rücu ettim. Ben hasmıma karşı ancak senin (burhanın) ile muhasama ettim (karşı çıktım). Düşmanınla aramızda ancak senin hakemliğine müracaat ettim. Benim gerek önce*den, gerek sonradan işlediğim günahlarımla, gizli ve aşikar yaptıklarımı bana bağışla! Sen mukaddimsin (Öne alansın) ve muahirsin (geriye bı*rakansın). Senden başka ilah yoktur, ilah ancak sensin."[29]
925) Kureyb'ten rivayet edildi: îbn Abbas ona, şunu haber verdi:
Bir gece, teyzesi ve Hz. Peygamberin (s.a.v.) hanımı Meymune'nin yanında kalmıştı.
Ben, yatağın enine doğru yattım. Rasulullah da (s.a.v.) boyuna yat*tı. Rasulullah (s.a.v.) gece yarısına (veya biraz öncesine, yahut biraz son*rasına) kadar yattı. Uyanınca, eliyle gözlerini oğuşturmağa başladı. Daha sonra Al-i îmran suresinin son on ayetini okudu. Sonra kalkıp asılı duran bir su tulumundan güzel bir abdet aldı ve namaz kılmağa başadı.
Ben de kalkıp onun yaptığı gibi yaptım. Sonra gidip yanına dur*dum. Rasulullah (s.a.v.) sağ elini başımın üzerine koydu. Sağ kulağımı bükmeğe başladı. Daha sonra iki rekat, ondan sonra iki rekat, sonra iki rekat, sonra iki rekat, sonra iki rekat, sonra iki rekat namaz kıldı. Sonra vitrini kıldı. Sonra müezzin kendisine gelinceye kadar yattı. Kalktı, hafif iki rekat kıldı. Sonra çıkıp sabah namazım kıldı.
Başka bir rivayette şöyle demiştir:
"Allah'ım! Kalbime nur, kulağıma nur, gözüme nur, sağıma nur, soluma nur, önüme nur, arkama nur. ver. Bana nur ver."[30].
926) SafVan İbn Muattıl şöyle anlattı:
"Bir yolculukta Rasulullah'la (s.a.v.) birlikteydim. Geceleyin O'nun namaz kılışım seyrettim. Yatsı namazını kıldıktan sonra uyudu. Gece yarısı olunca uyandı. Al-i înıran suresinin sonundan on ayet okudu. Sonra misvakla dişlerini fırçaladı. Abdest alıp iki rekat namaz kıldı. Kıyamı mı, rükûu mu yoksa secdesi mi hangisi daha uzundu bilmiyo*rum. Namazı bitirince yattı. Sonra uyandı. Ayetler okudu. Misvakla dişlerini fırçaladı. Daha sonra abdest aldı. Namaz kıldıktan sonra yattı. Sonra uyanıp bunu yaptı. Sonra ilk defa yaptığı gibi yapmadı. Böylece onbir rekat kılmış oldu.[31]
927) Zeyd tbn Halid el-Cuhenî şunu anlattı:
"Bu gece Rasulullah'ın (s.a.v.) namazım takip edeceğim, dedim. E-şiğini veya çadırını yastık edindim. Rasulullah (s.a.v.) hafif iki rekat namaz kıldı. Sonra uzun iki rekat namaz kıldı. Sonra, öncekilerden daha kısa iki rekat namaz kıldı. Sonra, öncekilerden daha kısa iki rekat na*maz kıldı. Sonra, öncekilerden daha kısa iki rekat namaz kıldı. Sonra, öncekilerden daha kısa iki rekat namaz kıldı. Sonra vitir namazını kıldı, îşte bu namazların tamamı onüç rekat oldu."[32]
Musannif (Ebu'l-Ferec Îbnu'l-Cevzî) şöyle demiştir:
Rasulullah'ın (s.a.v.) geceleyin kıldığı namazların rekatlarının sa*yısı hakkındaki rivayetler farklıdır. Yedi, dokuz, onbir ve onüç sayıları rivayet edilmiştir. Görünen odur ki sayı eksilip artmaktadır.[33]
Rasulullahın Geceleyin Kıldığı Namazın Uzunluğu
928) Huzeyfe (r.a.) şunu anlattı:
"Bir gece, Rasulullah'la (s.a.v.) birlikte namaz kıldım. Bakara suresine başladı. içimden, yüz ayeti tamamlayınca rükû eder dedim. O, devam etti. Ben, içimden: Bütün sureyi bir rekatte okuyacak dedim. O, yine devam etti. Ben, bu sure ile rükû yapar dedim. Sonra Nisa suresine başladı. Onu da okudu. Sonra Al-i Imran suresine başladı. Onu da oku*du. Ağır, ağır okuyor, içinde teşbih bulunan bir ayete gelince, teşbih e-diyor, istek ayetine gelince, istiyor, sığınma ayetine gelince, Allah'a sığınıyordu. Sonra rükua gitti ve: Subhane Rabbiye'1-azim (Büyük Rab-bim'i teşbih ve tenzih ederim) demeğe başladı. Rasulullahm (s.a.v.) rükûu da kıyamı kadardı. Sonra: Semiallahu limen hamiden (Allah kendisine hamdedenin hamdini işitir, kabul eder) dedi. Sonra rükuuna yakın uzun müddet ayakta durdu. Sonra secde etti ve secdede: Subhane Rabbiye'1-a'la (Yüce Rabbim'i teşbih ve tenzih ederim) dedi. Secdeleri kıyamına (ayakta durmasına) yakındı."[34]
929) Ebu Vail, Abdullah'ın şu sözünü rivayet etti:
Bir gece Rasulullah'la (s.a.v.) birlikte namaz kıldım. Ayakta dur*maktan vazgeçmeyince (kıraati çok uzatınca) ben bir edepsizlik yapmayı düşündüm.
-Ne yapmak istedin? diye sordu. Abdullah:
-Oturup onu yalnız bırakmayı düşündüm, dedi.[35]
930) Hz. Aişe şöyle dedi:
Rasulullah (s.a.v.) namaz kıldığında ayakları yarıhncaya kadar a-yakta dururdu. Aişe şöyle dedi:
-Ya Rasulellah! Senin geçmişceki ve gelecekteki günahların bağış*lanmış bulunduğu halde, niçin böyle yapıyorsun? Rasulullah:
- "Aişe! Ben şükredici bir kul olmayayım mı?" dedi.[36]
931) el-Muğire îbn Şu'be şunu anlattı:
Rasulullah (s.a.v.) ayakları şişinceye kadar namaz kılardı. O'na:
-Allah, senin geçmişteki ve gelecekteki günahlarını bağışlamadı mı? denildi. Bunun üzerine Rasulullah (s.a.v.):
- "Ben şükredici bir kul olmayayım mı?" dedi.[37]
932) îbn Abbas şunu anlattı: Peygamber (s.a.v.) şöyle buyurdu:
"Allah Ta'âlâ, her peygambere bir şehvet verdi. Benim şehvetim, bu gecede kıyam etmektir (namaz kılmaktır)!."[38]
933) Enes şunu anlattı:
RasuluIIah'a (s.a.v.), biraz sıkıntı geldi. O'na:
-Sende solgun bir hal görüyoruz, denildi. Rasulullah (s.a.v.) şöyle buyurdu:
- "Bende gördüğünüz solgunluk, dün gece seb-i tıvalı (yedi uzun sureyi) okudum da onun için."
934) Enes şunu söyledi:
Rasulullah (s.a.v.) yıpranmış su tulumu gibi oluncaya kadar ibadet etti."
